مرفین یک داروی افیونی است که برای دردهای متوسط تا شدید که با سایر مُسکن ها قابل تسکین نیست یا دردهای مزمن که چندین روز به طول می انجامد تجویز می شود. پزشکان این دارو را در جراحت های زیاد و جراحی های سنگین تجویز می کند. همچنین در تسکین دردهای ناشی از سرطان یا درد ناشی از حمله قلبی نیز کاربرد دارد. این دارو نام های تجاری گوناگونی دارد.
مرفین از گیاه خشخاش مشتق می شود. نحوه کارکرد آن مسدود کردن سیگنال های دریافت درد در مغز می باشد. این دارو شکل های خوراکی، شیاف مقعدی یا تزریقی دارد.
از آنجا که این دارو در مرکز لذت بدن کار میکند استعداد بالایی در سوء مصرف و اعتیاد دارد. اگر این دارو برای شما تجویز شده است بسیار مهم است که بدانید اثرات دارو در بدن شما تا چه مدت باقی می ماند. همچنین دانستن چگونگی جلوگیری از علائم ترک در صورت تصمیم به متوقف کردن مصرف آن مهم است.
چه مدت طول می کشد تا اثرات مورفین احساس شود؟
میزان مورفین مورد نیاز برای تسکین درد بین افراد بسیار متفاوت است. تحت تأثیر عواملی مانند:
- سابقه سوء مصرف
- سن (سالمندان ممکن است حساس تر باشند)
- میزان کلی سلامت شخص
در مصرف دهانی احتمالاً در مدت ۳۰ تا ۶۰ دقیقه اثرات آن احساس می شود. حدود ۶۰ دقیقه پس از مصرف میزان غلظت مرفین در خون به اوج می رسد. اگر مرفین تزریق شود اثرات آن زودتر احساس خواهد شد.
معمولاً پزشکان در مورد این دارو با احتیاط عمل می کنند و در ابتدا از دوز کم شروع می کنند و رفته رفته میزان دوز آن را افزایش می دهند تا درد تسکین یابد. افرادی که هیچوقت مواد افیونی مصرف نکرده اند معمولاً مرفین زیادی برای تسکین درد نیاز ندارند.
با گذشت زمان تحمل بدن نسبت به مورفین افزایش می یابد. به این معنی که احساس کم شدن درد ممکن است به طول بیانجامد یا اصلاً تسکین نیابد. وقتی این اتفاق بیفتد پزشک یا دوز دارو را افزایش داده یا از نوع دیگری از اپیوم ها استفاده می کند. هرگز بدون دستور پزشک دوز دارو را تغییر ندهید.
چه مدت طول می کشد تا اثرات مرفین از بین برود؟
تسکین درد ناشی از مورفین معمولاً ۴ تا ۶ ساعت به طول می انجامد. به همین دلیل معمولاً دکتر یک قرص مورفین را هر ۴ تا ۶ ساعت تجویز می کند. البته انواعی از این دارو نیز موجود است که اثر آن تا ۱۲ نیز باقی می ماند.
حتی اگر احساس تسکین درد ناشی از مرفین را دیگر حس نکنید، این ماده همچنان در بدن شما باقی می ماند. یکی از راههای اندازه گیری میزان باقی ماندن دارو در بدن سنجش نیمه-عمر است. که به زمانی گفته می شود که نصف دارو در متابولیسم بدن تجزیه می شود.
نیمه-عمر مورفین حدود ۲ الی ۴ ساعت است. به بیان دیگر ۲ تا ۴ ساعت طول می کشد تا نصف مورفین مصرف شده تجزیه و از بدن خارج شود. البتته این عدد برای هر فرد متفاوت است چراکه متابولیسم بدن افراد متفاوت است.
خروج کامل دارو از بدن چندین نیمه-عمر طول می کشد. در بیشتر افراد در ۱۲ ساعت مرفین در خون قابل ردیابی نیست. با این حال ، مورفین هنوز هم می تواند در مدت زمان طولانی تر در بزاق ، ادرار یا موها شناسایی شود.
بر طبق سازمان اعتیاد آمریکا مرفین می تواند از این روش ها شناسایی شود:
- ادرار؛ تا سه روز بعد از آخرین مصرف
- بزاق؛ تا ۴ روز پس از مصرف
- موها؛ تا ۹۰ روز پس از مصرف
عوامل مؤثر بر میزان ماندگاری مورفین
- سنوزن
- مقدار چربی بدن
- متابولیسم شخص
- عملکرد کبد و کلیه
- مدت زمان مصرف
- سابقه سوء مصرف
- مقدار مصرف شده
- دیگر داروهای مصرف شده
- مصرف الکل
در صورت مصرف الکل اثر مرفین بیشتر میشود. همچنین مدت زمان بیشتری طول میکشد تا مورفین از سیستم بدن خارج شود. البته مصرف همزمان این دو ماده می تواند منجر به عوارض جانبی خطرناکی از جمله اُوردوزی مرگبار شود.
در صورت مصرف هر نوع داروی دیگری حتماً پزشک خود را مطلع نمایید.
علائم ترک
به دلیل احتمال بروز علائم ترک نباید مصرف را به یکباره قطع کرد. علائم ترک هنگامی بروز می کند که بدن به یک دارو وابسته باشد. وابستگی به مورفین معمولاً پس از چند هفته مصرف مداوم به وجود می آید.
وابستگی با اعتیاد فرق می کند. در وابستگی بدن به یک دارو عادت کرده است و قطع مصرف ناگهانی باعث بروز علائم رک می شود از جمله:
- بی قراری
- تحریک پذیری
- خمیازه
- آبریزش بینی و اشک آمدن چشمها
- تعریق
- اضطراب
- اسپاسم عضلات یا گرفتگی
- کمردرد
- اسهال
- بی خوابی
- استفراغ
- تعریق
- تنفس سریع
- ضربان قلب بالا
دکتر معمولاً دوز مرفین را کم میکند تا علائم ترک بروز نکنند. اگر مصرف بیش از چند هفته ادامه داشته است توصیه می شود که مصرف به مرور کم شده و شخص تحت نظارت پزشک باقی بماند تا علائم ترک کنترل شوند.