سرطان

سرطان اصطلاحی است که به گروه بزرگی از بیماری ها گفته می شود که تقسیم سریع و غیرطبیعی سلولها در همه ی آنها مشترک است. این گروه از بیماری ها یکی از دلایل اصلی مرگ و میر در جهان هستند.

در یک بدن سالم میلیارد ها سلول تقسیم شده و رشد می کنند و بدن انسان برای کارکرد سالم به این فرآیند نیاز دارد. سلولهای سالم چرخه ی زندگی مشخصی دارند و در زمان مشخص تکثیر شده و از بین می روند که این فرآیند برای هر نوع سلول متفاوت است. با از بین رفتن سلولهای آسیب دیده یا مُرده سلولهای جدید جایگزین آنها می شوند. سرطان این چرخه را مختل کرده و منجر به رشد غیرطبیعی سلولها می شود که ناشی از تغییر یا جهش DNA می باشد.

DNA در ژنهای جداگانه هر سلول وجود دارد که حاوی دستورالعمل هایی است که زمان تکثیر و مرگ آن سلول را مشخص می کند. جهش ها به طور مکرر در DNA اتفاق می افتد که معمولاً سلول آن را تصحیح می کند اما وقتی جهش اصلاح نشود سلول می تواند سرطانی شود.

جهش می تواند باعث شود سلولی که باید از بین برود و جایگزین شود زنده بماند یا سلولهای جدید زمانی که نیاز نیست تشکیل شوند. این سلولها می توانند از کنترل خارج شده و به میزان زیادی تکثیر شوند و تشکیل غده سرطانی یا تومور بدهند. تومورها بسته به ارگانی که در آن تشکیل شده اند باعث مشکلات سلامتی جدی می شوند.

البته همه ی غده ها سرطانی نیستند و تومورهای خوش خیم غیر سرطانی به بافت های اطراف گسترش نمی یابند. هرچند ممکن است بسیار بزرگ شده و باعث فشار به ارگان ها و بافت های همسایه شوند. تومورهای بدخیم آن هایی هستند که به سایر ارگان های بدن حمله می کنند.

برخی از سلولهای سرطانی می توانند از طریق جریان خون یا سیستم لنفاوی به سایر اعضای بدن منتقل شوند. به این فرآیند متاستاز (metastasis) و این نوع سرطان را متاستاتیک می نامند که درمان آن سخت و احتمال مرگ و میر آن بیشتر است.

انواع سرطان

سرطانها به نام ارگانی که از آن شروع شده اند نامگذاری میشوند حتی اگر به دیگر اعضای بدن نیز سرایت کنند. به عنوان مثال سرطانی که از ریه شروع شده و به کبد هم می رسد همچنان سرطان ریه نامیده می شود. همچنین چند اصطلاح بالینی برای انواع سرطان وجود دارد، از جمله:

کارسینوما (Carcinoma) از پوست شروع می شود.

سارکوما (Sarcoma) سرطانی است مربوط به بافت های همبند مانند استخوان، عضله و غضروف.

لوکمیا (Leukemia) سلولهای خون ساز بدن را درگیر میکند.

لنفوم (Lymphoma) مربوط به سیستم ایمنی بدن است.

شاخص های ریسک و درمان

دلیل اصلی سرطان تغییر (یا جهش) در سلولها است. جهش های ژنتیکی می توانند ارثی باشند. یا ممکن است پس از تولد در اثر عوامل محیطی ایجاد شوند. برخی از این عوامل محیطی عبارتند از:

  • در معرض مواد شیمیایی سرطان‌زا قرار گرفتن
  • قرار گرفتن در معرض مواد رادیواکتیو
  • قرار گرفتن محافظت نشده در برابر خورشید
  • سیگار کشیدن
  • سبک زندگی از قبیل رژیم غذایی، فعالیت بدنی

با افزایش سن احتمال بروز سرطان افزایش پیدا می کند. بعضی بیماری های التهابی مانند کولیت نیز باعث افزایش احتمال ابتلا به سرطان می‌شود. شناخت عوامل ریسک باعث می شود تا سبک زندگی ای در پیش بگیرید که احتمال ابتلا به سرطان کاهش پیدا کند. طبق آخرین تحقیقات این هفت فاکتور برای پیشگیری از سرطان بسیار مهم هستند:

  • ترک استفاده از تنباکو و عدم استنشاق دود سیگار دیگران
  • رژیم غذایی از جمله محدود کردن مصرف گوشت قرمز و الکل
  • کنترل وزن و ورزش مداوم حداقل نیم ساعت در روز
  • محافظت از نور مستقیم خورشید
  • واکسنیه علیه عفونت های ویروسی
  • عدم داشتن رفتارهای پرخطر مانند رابطه جنسی محافظت نشده، استفاده از سوزن مشترک و خالکوبی در سالن های بدون مجوز
  • چک آپ منظم؛ شناخت سرطان در مراحل اولیه بسیار به درمان کمک خواهد کرد.

درمان

درمان سرطان بسته به نوع و میزان پیشرفت بیماری بسیار متفاوت است:

درمان اولیه: کشتن سلولهای سرطانی

درمان کمکی: از بین بردن سلولهایی که در مرحله اولیه زنده مانده اند.

درمان تسکین دهنده: تسکین دهنده مشکلات ناشی از سرطان مانند درد و تنفس.

رایج ترین انواع درمان عبارتند از:

جراحی: حذف سولهای سرطانی تا جایی که امکان دارد.

شیمی درمانی: از پرتوهای متمرکز و پرقدرت برای از بین بردن سلولهای سرطانی استفاده می شود.

پیوند سلولهای بنیادی (مغز استخوان): مغز استخوان بیمار را با سلولهای بنیادی جایگزین می کند. این امر به پزشک اجازه می دهد تا دوز بالاتری از شیمی درمانی را تجویز کند.

دارو درمانی: استفاده از داروهایی که باعث اختلال در کار مولکولهای کمک کننده به رشد سرطان می شوند.

منبع: HealthLine.com

 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

For security, use of Google's reCAPTCHA service is required which is subject to the Google Privacy Policy and Terms of Use.

I agree to these terms.